BilgiyelpazesiCom bilgi eğitim öğretim konu anlatım yazılı soru bankası testler kaynaklar üyeliksiz ÖZELLİKLERİ (-LAR, -LER) (ÇEKİM EKLERİ) (KELİME TÜRLERİ) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM) İsim “-ler, -lar ” eklerinden birini almak Birkaç sınıf pikniğe gidecek. ( Doğru ) 6Sınıf Konu Anlatımı etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster. İsimlere Gelen Çekim Ekleri Nelerdir ? İsimlere Gelen Çekim Ekleri Nelerdir ? Varlıkları ya da kavramları karşılayan kelimelere isim, diğer adı ile de ad denir . Çekim ekleri ise eklendiği kök ya da gövdenin anlamın değiştirmeyen Şimdikikonumuz ilköğretim ve ortaokul sınıf larında türkçe lise de dil ve anlatım dla ana ve baraj dersi altında fiil çekim ekleri videolu konu anlatımı dır. Fiil çekim ekleri kip ve kişi ekleri olarak ikiye ayrılır. Haber kipleri geçmiş zaman görülen geçmiş zaman duyulan geçmiş zaman şimdiki zaman gelecek zaman Bukategoride 3.Sınıf Türkçe Dersi Çekim Eki ve Yapım Eki Konu Özeti 2020 - 2021 dosyasına benzer başka dokümanlar da bulabilirsiniz. Benzer dosyaları görmek için yukarıdaki 3.Sınıf Konu Anlatımları linkine tıklayabilirsiniz. Emeğe ve emekçiye saygı çerçevesinde dosyayı ekleyene teşekkür edebilir, dosyaya oy verebilir, dosyaya yorum yapabilir ve dosyayı sosyal İSİMÇEKİM EKLERİ. ¶İsimlerin ve isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onları diğer isimlere, edatlara, fiillere bağlayan; cümle içindeki görevlerini belirleyen, ait oldukları kişileri belirten ve isimlerin çeşitli durumlarını bildiren eklerdir. İsim çekim ekleri şunlardır: Hâl ekleri: -i, -e, -de, -den, -in, -ce, -le. Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. FİİL ÇEKİM EKLERİ Dilimizde fiiller çekimli hâlde kullanılır. İkinci tekil şahıs emir çekimi hariç bütün fiiller çekim eki alarak kullanılır. ¶Fiil çekim ekleri, fiil kök veya gövdelerine eklenerek, fiillerin zamanını, yapılış şeklini ve şahsını belirtirler. Dilimizdeki fiil çekim eklerini şu şekilde sınıflandırabiliriz 1-Zaman ve şekil ekleri haber ve dilek kipleri2-Şahıs ekleri3-Soru eki4-Ek-fiil Şimdi bunları tek tek inceleyelim. 1. ZAMAN ve ŞEKİL EKLERİ a. HABER KİP EKLERİ Dilimizde üç temel zaman vardırGeçmiş zaman Şimdiki zaman Gelecek zaman Ama bütün zamanları içeren tasnif şudur 1-Geçmiş zaman Bilinen geçmiş zaman ve öğrenilen geçmiş zaman2-Şimdiki zaman3-Gelecek zamanve bunların hepsini kapsayan 4-Geniş zaman Fiilde anlatılan işin, kılışın, oluşun, hareketin, durumun[4] bağlı bulunduğu zamana fiilin zamanı denir. Haber kiplerinde de fiilin zamanı bildirilir. Yalnız aşağıda ele alınacak olan zaman ekleri bazen kendi zamanlarını belirtmeyebilirler; çekim eki olmaktan çıkabilirler veya anlam kayması sonucu başka bir zamanı belirtebilirler[5] hünkârbeğendi, geçmiş zaman, gelecek zaman, okur yazar... yapım eki görevinde Bir gün Hoca pazara çıkar. çıkmış... anlam kayması Bu altı zamanı ifade eden ekler şunlardır 1. Bilinen Geçmiş Zaman Eki "-dı/-di/-du/-dü" "-tı/-ti/-tu/-tü" Fiil kök veya gövdesine gelerek görülen/şahit olunan ve bilinen geçmişe ait bir işin vb. anlatılmasını/hikâye edilmesini/haber verilmesini sağlar Geldim, okumadın, yürüdü, koştuk, söylediniz, ağladılar... Diğer görevleri İkilemeler kurarOldu bittiye getirdiler. Zaman bildirme işlevini yitirip yapım eki olarak kullanılabilir; sıfat ve isim olarak kullanılan kelimeler türetir[6] Mirasyedi adam, şıpsevdi, külbastı, imambayıldı, gecekondu, kaptıkaçtı... 2. Öğrenilen Geçmiş Zaman Eki "-mış/-miş/-muş/-müş" Fiil kök veya gövdesine gelerek görülmeyen/şahit olunmayan ve bilinmeyen geçmişe ait, başkasından duyulan bir işin vb. anlatılmasını/nakledilmesini sağlar Uyumuşum, konuşmuşsun, sevmemiş, durmuşuz, bilememişsiniz, almışlar... Diğer görevleri Farz etme anlamı katar “Çay içen var mı?”, diyorlar. Ben de “evet, ben bir çay tiryakisiyim.” diyormuşum. Sonradan fark etme anlamı katar; başkasından duyma söz konusu olmaz Dün çok yorulmuşum. Teşekkür ederim, yemek güzel olmuş. Anlam kayması sonucu –yor eki yerine de kullanılmakta Nasıl bir şey aramıştınız? Zaman anlamını yitirip yapım eki sıfat-fiil eki olarak kullanılabilir; sıfat-fiiller türetir; bu sıfat-filler sıfat olarak kullanıldıkları gibi isimleşebilirler de[7] Başlamış iş, verilmiş sadaka geçmiş zaman, ermiş adam... 3. Şimdiki Zaman Eki -yor Fiil kök veya gövdesine gelerek hâlen yapılmakta olan bir işin vb. anlatılmasını/bildirilmesini sağlar Zil teneffüse dönüyor, zaman geçiyor, insanlık gelişiyor, ama Türkiye... 4. Gelecek Zaman Eki "-acak/ecek" Fiil kök veya gövdesine gelerek daha sonra yapılacak olan bir işin vb. bildirilmesini sağlar Oraya gideceğim ve onu ki giden sevgililer böyle esrarlı geçecek ses vermeden. Zaman anlamını kaybedip yapım eki olarak da kullanılır; sıfat-filler yapar; bu sıfat-fiiller isimleşebilir Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?Buralar yaşanılacak yerler garantiye gibi içecekler satılır mı burada?Yakacakları yazdan hazırlamalı. 5. Geniş Zaman Eki "-r" ; "-ar/-er"; "-ır/-ir/-ur/-ür" Fiil kök veya gövdesine gelerek söz konusu olan işin vb. geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanların tümüne ait olduğunun, yani her zaman tekrarlandığının bildirilmesini sağlar Seni ancak ebediyyetler eder ağlatamam; hissederim, söyleyememYaş otuz beş! yolun yarısı eder. Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol;Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol. Her duvar, her kovukta şimdi niyeBir büyük göz niyaz eder, ağlar"Bitsin artık bu gizli şüphe!" diye? Bu ek zaman anlamını yitirip yapım eki olarak da kullanılarak sıfat-fiiller yapar; bu sıfat-fiiller de isimleşebilir Benzer soruları daha önce çekilir dert yazar oranı sürekli artıyor. Uyurgezer, uçaksavar, yanardöner, benzerleri... Geniş zamanın olumsuz çekiminde bu ekin kullanımı biraz izah gerektirir. Bazı şahıslarda olumsuzluk ekinden sonra geniş zaman eki gelmezken bazılarında da “z” olarak kullanılır Gel-i-r-im›gel-me-m ek yok Gel-i-r-sin›gel-me-z-sin z Gel-i-r›gel-me-z z Gel-i-r-iz›gel-me-y-iz ek yok Gel-i-r-siniz›gel-me-z-siniz z Gel-i-r-ler›gel-me-z-ler z Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol;Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol. b. DİLEK KİP EKLERİ Dilek kipleri, iş, oluşu, kılışı, durumu ve hareketi zamana bağlı olmadan, tasarı ve dilekle ilgili olarak bildiren kiplerdir. Dilek kipleri dörde ayrılır1-Dilek-şart kipi 2-İstek kipi 3-Gereklilik kipi 4-Emir kipi Bu kiplere ait ekler şunlardır 1. Dilek-şart kipi eki "-sa/-se" Fiil kök veya gövdesine gelerek söz konusu olan işin dileğe ve şarta bağlı olduğunun bildirilmesini sağlar Ağlarsa anam ağlar İsterse, veririz. Olursa bir şikâyet ölümden olsun. Dönersem kahpeyim millet yolunda bir azîmetten Ruhumun vahyini duysam da geçirsem taşına Uzanırken gece mehtabı getirsem yanına Bu son fasıldır ey ömrüm, nasıl geçersen geç! 2. İstek kip eki "-a/-e" Fiil kök veya gövdesine gelerek istek anlamı katar. Bana sor sevgili kaari[8], sana ben söyleyeyim Sonra bir yer bulup oturdum. Hadi bir sigara içeyim dedim Bunu böyle bilesiniz. Nereye dikilmek istersenSöyle seni oraya dikeyim! 3. Gereklilik eki "-malı-meli" Fiil kök veya gövdesine gelerek işin olması gerektiği anlamını katar Gül tenli, kor dudaklı, kömür gözlü, sürmeli...Şeytan diyor ki sarmalı, yüz kere öpmeli.. Ya şevk içinde harap ol, ya aşk içinde gönül!Ya lâle açmalıdır göğsümüzde yahut gül. Hepsinin üstüne sevda sözleri söylemeliyim 4. Emir kipi eki -sİn, -İnİz, -sİnlEr Fiil kök veya gövdesine gelerek ikinci ve onların aracılığıyla da üçüncü şahıslara emir verilmesini sağlar. Birinci şahısların emir çekimi olmadığı gibi ikinci tekil şahsın da çekimi olduğu hâlde eki yoktur Ağla ağla Sakarya!Ey vuslat! O aşıkları efsununa ram et!Ey tatlı ve ulvi gece! Yıllarca devam et! Bu yazıyı acele yazsınlar!Alın, bunları da okuyun! 2. ŞAHIS EKLERİ ¶Şahıs ekleri, fiili şahsa bağlayan; fiildeki işi, kılışı, hareketi yapanı; oluşa ve duruma sahip olanı bildiren eklerdir. Şahıs eklerinin tekil ve çoğul şekilleri vardır. Kiplere göre şahıs ekleri değişiklik gösterir; fiil kök veya gövdesinin ünlüyle veya ünsüzle bitişine göre iki çeşit şahıs eki vardır 1. Şimdiki, gelecek, geniş ve -miş’li geçmiş zamanlarla gereklilik ve dilek kiplerinde kullanılan kişi ekleri -İm, -sİn, -, -İz, -sİnİz, -lEr bilir-im, bilir-sin, bilir, bilir-iz, bilir-siniz, bilir-ler geliyor-um, alacak-sınız, olmuş-lar, bilmeliy-iz, gide-sin 2. –di’li geçmiş zamanla dilek-şart kipinde kullanılan kişi ekleri -m, -n, -, -k, -nİz, -lEr aldı-m, aldı-n, aldı, aldı-k, aldı-nız, aldı-lar alsa-m, alsa-n, alsa, alsa-k, alsa-nız, alsa-lar Emir çekimi de ayrı eklerle yapılırgit-sin, gid-iniz, git-sinler Not Çekim Tablosuna Bakınızİndirmek İçin Tablo Üzerne tıklayınız. 3. OLUMSUZLUK EKİ "-ma/-me" Fiil kök veya gövdelerine gelerek olumsuz çekimlerini yapar. Fiilin yapılmadığını, işin olmadığını bildirir. Bütün fillere gelebilir Gel-me-di, al-ma-dı, ver-mi-yor, ol-mu-yor, bil-me-meli, söyle-me!, dinle-me! Bazı durumlarda ekin ünlüsü daralırGel-mi-yor, oku-mu-yor, sev-mi-yor... 4. SORU EKİ "mı/mi/mu/mü" Soru eki isimlerden ve fiillerden sonra kullanılabilir. Eklendiği kelimeden ayrı yazılır. ünlü uyumlarına girer. Aldık mı?Geldi mi?Okudun mu?Gördün mü? Soru anlamının dışında başka görevlerde de kullanılır Seçenek sunar Alır mı almaz mı bilemem. Şart, koşul bildirir Buraya geldi mi tepesi atıyor. Derslerine çalıştı mı kazanır. Yollar kapandı mı gelemez. Zaman anlamı katar Hava bulutlandı mı yola çıkın, dedi. Buraya geldi mi size de uğrar. Şaşırma, hayret, beklenmezlik bildirir; ünlem ifade eder Bir de onu karşımda görmeyeyim mi! Aniden babasına rastlamasın mı! Tehdit, korkutma bildirir Sopayı elime aldım mı görürsün. Fiile kesinlik anlamı katar Bakarsın buraya uğrar mı uğrar. Sizin işinizi yaptı mı yaptı. 5. EK-FİİL Fiillerin birleşik zamanlı çekimlerini yapmayı sağlar “imek” fiilinin ek olarak kullanımıdır. Genellikle bitişik yazılır. çalışmış i-di-k›çalışmıştık okuyor i-se›okuyorsa okuyor i-miş-ler/okuyorlar imiş›okuyorlarmış -di’li geçmiş zamanın hikâyesi, şartı; -miş’li geçmiş zamanın hikâyesi, rivayeti, şartı; şimdiki zamanın hikâyesi, rivayeti, şartı; gelecek zamanın hikâyesi, rivayeti, şartı; geniş zamanın hikâyesi, rivayeti, şartı; dilek-şart kipinin hikâyesi, rivayeti; istek kipinin hikâyesi, rivayeti; gereklilik kipinin hikâyesi, rivayeti ve şartı ek-fiil alabilir. Bunlar filler konusunda ayrıntısıyla işlenecektir. YAPIM VE ÇEKİM EKLERİ ETKİNLİKLER Dosya boyutu 6 mB Dosyaları indirebilmek için Giriş yapınız. Sevgili öğrenciler bu eğitimimizle 3. Sınıf Türkçe dersi konularımızdan olan Yapım ve Çekim Ekleri’ konumuzu işliyoruz. Yapım eki nedir? Çekim eki nedir? Kelimelere hangi ekler eklenince yapım eki olur? Çekim eklerinin özellikleri nelerdir? sorularına cevap arıyoruz. Örneklerle konumuzu kavrıyoruz. Konu anlatım videosu bitiminde soru ve etkinlikleri yaparak konumuzu pekiştirmeyi unutmayalım. Eğitim içeriğini müfredat bölümünde bulabilir ve konu anlatımı, etkinlikler, testler, ödevler ve çok daha fazlasına ulaşmak için eğitime kayıt olabilirsiniz. MEB müfredatı ile paralel, kaliteli ve eğlenceli içerikler için sanal sınıfımıza katılın ve bilgilerinizi hemen tazeleyin! Oluşturulma Tarihi Kasım 20, 2021 0303Kelimelerin cümle içerisinde dolaylı tümleç, belirtili nesne ya da zarf tümleci olarak kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. Bu ekler, isim ve fiil soylu kelimelerin sonuna ya da gövdesine getirilir. Çekim ekleri, yapım eklerinden farklı olarak kelimenin anlamını değiştirmez. Çekim eki nedir tüm detayları ile kelime birden fazla çekim eki alabilir. Örneğin ''Dolaptaki.'' Bu kelime hem bulunma durum eki ta hem de aitlik eki ki Eki Nedir? Cümle içerisinde yer alan ögelerle eylemin ya da öznenin arasında anlamca bağlantı kuran eklere çekim eki denir. Bir cümlede çekim eki almış kelimeleri bulmak için fiile nerede, neyi, ne zaman, neden soruları Eki Örnekleri Nelerdir? A- Çoğul Eki 1- Ablam gelecek diye annem pastalar börekler - pastalarBörek - Börekler2- Yaz tatilinde okuman için sana yeni kitaplar - Kitaplar3- Ben de diğerleri gibi seni teselli etmek isterdim ama gerçekler - Gerçekler4- Acil şifalar - Şifalar5- Bana inan, gelecek günler, bugünden daha güzel - GünlerB- İsmin Hal Ekleri 1- Hava her an yağabilir, o nedenle yanına mutlaka bere ya da şemsiye - Yanına a - Yönelme durum eki2- Atkımı dün gece kaldığım arkadaşımın evinde - evinde - de - Bulunma durum eki3- Bugün ofisten çıkar çıkmaz yanınıza - Ofisten - ten - Ayrılma durum eki4- Bana şuradaki kabloyu uzatır mısın?Kablo - Kabloyu u - Belirtme durum ekiC- Haber Bildirme Ekleri 1- İnan ben de seni ve oradaki tüm arkadaşlarımı özledimÖzlemek - Özledim - dim - Görülen geçmiş zaman eki2- Ne kadar da akıllı bir çocuk, adeta büyümüş de - Büyümüş - müş - Duyulan geçmiş zaman eki3- Bugün yarın para beklediğim yerlerin birinden haber - Gelecek - ecek - Gelecek zaman eki4- İstediği üniversiteyi kazanabilmek için var gücüyle - Çalışıyor - yor - Şimdiki zaman eki5- O her zaman, aklındakileri önce müsvedde kağıdına - Yazar - ar - Geniş zaman ekiD- İyelik Eki 1- Elbisemin rengini beğendin mi gerçekten?Elbise - Elbisemin min2- Senin en büyük şansın iyi ve anlayışlı bir aileye sahip - Senin in3- Onun söylediklerini ciddiye alıp da canını sıkmaya - Onun unE- Vasıta Eki 1- Bizimle birlikte pikniğe gelmek istemediğine emin misin?Biz - Bizimle2- Eski ev arkadaşımla iletişimimi kesmeye karar - Arkadaşımla3- Benimle ne alıp veremediği var acaba?Ben - Benimle4- Sizinle daha önce bir yerde karşılaşmış mıydık?Siz - SizinleF- Gereklilik Eki 1- Ne yapıp edip kendimi - Affettirmeliyim - meli2- Eğer sınavdan istediğin puanı almak istiyorsan daha sıkı - Çalışmalısın - malı3- Artık hayatına çeki düzen - Vermeli - meliG- Dilek Kipi 1- Onun yüzünün güldüğünü görürsem ben de mutlu - Görürsem sem2- Ödevlerimi bitireyim de birlikte bir film - Bitireyim eyim3- O da keşke şimdi bizimle - Olsaydı sa Türkçedeki sözcükler yapılarına göre üç gruba ayrılır. Bunlar sırasıyla basit, türemiş ve birleşik kelimelerdir. Yapım eki yerine çekim eki almış kelimelerin anlamı değişmediği için bu sözcükler de basit kelimeler grubunda yer alır. 4. Sınıf Yapılarına Göre Sözcükleri Konu Anlatımı, 4. Sınıf Yapılarına Göre Sözcükleri, Yapılarına Göre Sözcükleri Konu Anlatımı Yapılarına Göre Sözcükleri Basit Sözcükler Birleşik Sözcükler Türemiş Sözcükler Kelimelere eklendiklerinde, kelimelerin anlamlarını değiştirmeyen eklere çekim ekleri denir. Çekim eklerinden bazıları şunlardır -i -e -de -den -ler -im -in evi eve evde evden evler evim evin Sözcüklere eklendiklerinde sözcüklerin anlamlarını değiştiren eklere yapım ekleri denir. Yapım eklerinden bazıları şunlardır -çı -lı -suz -luk -gü -cil -cık kitapçı nişanlı huysuz tuzluk görgü evcil kızılcık Basit Sözcükler Basit Sözcükler Yapım eki almamış sözcüklerdir. Basit sözcükler çekim eki alabilirler. Örnek elma, armut, sepet, kitap, kalem, ev, eşya… Birleşik Sözcükler Birden fazla kelimenin bir araya gelerek oluşturdukları sözcüklerdir. Örnek ak + ciğer akciğer çek +yat çekyat sivri + sinek sivrisinek huzur + evi huzurevi ne + için niçin Türemiş Sözcükler Yapım eki almış kelimelerdir. Bu kelimeler en az bir tane yapım eki alırlar. Örnek göz——– gözlük çay ——-çaycı vatan—–vatandaş ev——— evli tuz——– tuzsuz iyi——— iyilik dokuz—–dokuzuncu su———-suluk

4 sınıf çekim ekleri konu anlatımı